Godzina W - WYBUCH, PRZEBIEG I OCENA POWSTANIA WARSZAWSKIEGO 1 SIERPNIA 1944 r. (zaczerpnięto ze strony.)

Powstanie Warszawskie wybuchło 1 VIII 1944 roku. Na celu miało wyzwolenie stolicy które miało nastąpić przed wkroczeniem do niej Armia Czerwonej. Decyzję o podjęciu walki spowodowały głównie czynniki polityczne - oddziały AK zaczęły być rozbrajane przez władze sowieckie. W lipcu 1944 r. Rząd RP na obczyźnie upoważnił więc Delegaturę Rządu na Kraj i komendę Armii Krajowej do zorganizowania w Warszawie powstania.

25 VII Komenda Główna AK ogłosiła gotowość do powstania i podjęła zabiegi o poparcie akcji przez wojska zachodnie. Władze Wielkiej Brytanii odrzuciły prośbę uzasadniając, że Warszawa należy do strefy operacyjnej Związku Radzieckiego. Ostatniego dnia lipca, (po informacji, że wojska sowieckie dotarły już do Pragi), AK podjęła decyzję o wybuchu walk nazajutrz o godz. 17.00 (godzina „W”). Siły Armii Krajowej łącznie liczyły około 50 tys. żołnierzy, ale zapas amunicji w Warszawie wystarczyć mógł zaledwie na 3 dni trwania walk. Dodatkowo - mobilizacji dokonywano w pośpiechu, co sprawiło, że w wielu punktach miasta do pierwszych starć doszło jeszcze przed godziną „W”. To odebrało powstaniu jego największy atut - zaskoczenie.

Powstanie rozpoczęło się szturmem na (rozrzucone po całym terytorium miasta) niemieckie garnizony. W walkach dowodził komendant AK (okręgu warszawskiego) - płk A. Chruściel (pseudonim: „Monter”). Zacięte walki toczono o: aleję Szucha, pałac Brühla, Dworzec Główny, Komendę Miasta, Pocztę Główną, Uniwersytet Warszawski, elektrownię, Muzeum Narodowe, Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych, lotnisko, Cytadelę i mosty. Powstańcy opanowali Śródmieście, Puszczę Kampinoską oraz lasy sękocińskie i kabackie.

4 VIII powstańcy zdobyli: elektrownię, Pocztę Główną, Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych, Bank Polski przy ulicy Bielańskiej oraz pałac Blanka i wtargnęli na Żoliborz. Z powodu wyczerpania zapasów amunicji musieli jednak zaprzestać działań ofensywnych. Główne ośrodki walki zlokalizowały się w: Śródmieściu (z Wolą i Starym Miastem), na Dolnym Mokotowie oraz na Żoliborzu. Powstańców w walce wspierały organizacje harcerskie i większość ludności cywilnej – ich pomoc sprowadzała się do budowy umocnień, działań ratowniczych i sanitarnych oraz do organizacji zaopatrzenia w żywność i wodę.

5 VIII Niemcy przystąpili do zmasowanego natarcia na Woli i Ochocie. Zdobyli Wolę, po czym odcięli od Śródmieścia Stare Miasto. 11 VIII całkowicie opanowali Ochotę i skierowali uderzenie na Stare Miasto. Rozpoczęli systematyczne niszczenie domów i spychanie powstańców w głąb Starego Miasta. 19 VIII podjęli szturm generalny.

W dniach 25 VIII - 1 IX trwała akcja ewakuacji powstańców kanałami ze Starego Miasta do Śródmieścia i na Żoliborz.

13 VIII Józef Stalin potępił powstanie w Warszawie i odmówił zgody na lot zaopatrzeniowy bombowców amerykańskich. Tymczasem Niemcy, po opanowaniu Starego Miasta, zabrali się za „oczyszczanie” zach. brzegu Wisły i zajęli Powiśle. 5 IX podjęli atak na Śródmieście (wzdłuż alei Jerozolimskich), a 11 IX skierowali swoje siły na Czerniaków. Wojskom polskim udało się zająć niewielkie punkty na Żoliborzu i Powiślu. Nie odparły one jednak niemieckiego uderzenia.

24 IX Niemcy podjęli atak na Mokotów. 26 IX część powstańców kanałami przeniosła się do Śródmieścia. 29 IX wojska polskie uległy rozbiciu pod Jaktorowem. Niemcy uderzyli na Żoliborz i 30 IX doprowadzili do jego kapitulacji. Śródmieście poddało się 2 X.

Straty Niemiec wynosiły: 10 tys. poległych, 6 tys.- zaginionych i 9 tys. osób rannych. Po stronie powstańców poległo około 10 tys. żołnierzy i 150 – 200 tys. osób cywilnych, zaginęło 7 tys., a do niewoli poszło 16 tys. żołnierzy. Warszawa została całkowicie zniszczona.

Powstanie Warszawskie, które za główny cel stawiało sobie wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji, (zanim wkroczy Armia Czerwona), było dramatyczną próbą ratowania koncepcji państwa polskiego wolnego od okupacji hitlerowskiej i niezależnego od dominacji Związku Radzieckiego.

Z punktu widzenia dążeń militarnych – celu nie osiągnęło. W dodatku, powstanie spowodowało ogromne straty ludnościowe, zrównanie Warszawy z ziemią oraz całkowite zniszczenie jej majątku i dorobku kultury. W tym sensie, powstanie Warszawskie było więc na pewno jedną z największych klęsk w historii narodu.

Powstania Warszawskiego nie da się oceniać jednak tylko z punktu widzenia nie zrealizowanych celów militarnych. Miało ono bowiem również inne, doniosłe znaczenie. Stało się przecież powodem do dumy polskiego narodu i znacznie podniosło jego morale. Społeczeństwo polskie przez długie lata pamiętało o tym, że w toku walk Armia Krajowa straciła piątą część składu i że żołnierze ci, walczyli o wolność, niepodległość i suwerenność ojczyzny.

Gdyby powstanie Warszawskie powiodło się, dałoby pewnie Polsce atut w rokowaniach powojennych dotyczących podziału ziem. Natomiast, gdyby do niego wcale nie doszło, komuniści prawdopodobnie oskarżyliby dowódców AK o współpracę z niemieckim okupantem.

Powstanie nie odniosło sukcesu, ale było wyrazem woli narodu – chęcią walki i sprzeciwem wobec bierności sojuszników. Było też jasnym znakiem protestu wobec ekspansywnej polityki J. Stalina i jego planów przekształcenia Polski w kolejną republikę ZSRR.

W ubiegłym roku zwiedzałem Muzeum Powstania Warszawskiego. Pobyt w muzeum, był doskonałą lekcją historii, a sceneria w muzeum wprowadzała w nastrój tamtego czasu. Można było przez te godziny zwiedzania poczuć, że historia toczy się blisko nas.

NIE ZAPOMINAJMY O BOHATERACH I TYM WSZYSTKIM, CO SŁUŻY UMACNIANIU NASZEJ TOŻSAMOŚCI NARODOWEJ I CO NAS WYRÓŻNIA SPOŚRÓD INNYCH KRAJÓW EUROPY.

POLAK, TO BRZMI DUMNIE.

POLSKA, TO MOJA OJCZYZNA, JEJ BOHATERSKA HISTORIA MA PRAWO WZBUDZAĆ ZAZDROŚĆ WŚRÓD INNYCH NARODÓW.

Poniżej zdjęcia z muzeum.